A.F.Th. van der Heijden: Advocaat van de hanen

A.F.Th. van der Heijden zag een bijfiguur uit De tandeloze tijd 3, mr. Ernst Quispel, uitgroeien tot hoofdpersoon van Advocaat van de hanen, en rangschikte het resultaat als deel 4 in zijn romancyclus. Omgekeerd zijn de hoofdpersonen van de voorafgaande delen - Albert Egberts, Flix, Thjum - als bijfiguur in De tandeloze tijd 4 aanwezig.
Een achttienjarige jongen overlijdt onder vage omstandigheden in een politiecel. Mr. Quispel krijgt, als advocaat, van de nabestaanden het dringende verzoek enige helderheid te verschaffen. Vanwaar zijn weerzin tegen die rol? Onder druk accepteert hij, maar verricht zijn taak dubbelhartig, en zet daarmee zijn geloofwaardigheid, zijn carrière en de veiligheid van zijn gezin op het spel.
Behalve het verhaal over een man die diep wegstopt wat hij geacht wordt op te delven, is Advocaat van de hanen een ware encyclopedie van de riten en rationalisaties van de kwartaaldrinker. Het enige positieve wat van Quispels alcoholische en erotische uitspattingen te zeggen valt, is dat ze op het dieptepunt van verloedering soms tot inzichten leiden, zoals: wij zijn blasé, niet van overvloedig genot, maar van een teveel aan voorgewende genietingen: blasé van een houten ham: blasé van niets. Maar als Quispel op die manier ook blasé meent te zijn van zijn huwelijk met de schitterende Zwanet, hoe komt het dan dat hij na zes jaar betrekkelijk onverschillig samenleven opeens wanhopig verliefd op haar wordt?

Van de romancyclus De tandeloze tijd verschenen eerder een proloog, De slag om de Blauwbrug, en de delen 1 en 2, respectievelijk Vallende ouders en De gevarendriehoek. In voorbereiding zijn het in de reeks nog ontbrekende derde deel, Sneeuwnacht in september, en een tweetal vervolgdelen.