La fille demantelée - J. Harpman

Jacqueline Harpman, tussen literatuur en psycho-analyse  

“Psychoanalyse en literatuur, het zijn voor mij de twee benen van een stemvork, zegt Harpman.  

Jacqueline Harpman (1929) is één van de meest gerenommeerde schrijfsters uit Wallonië. Ze debuteerde in 1959 met de roman Brève Arcadie. Na drie redelijk succesvolle romans, een scheiding, een afgebroken studie medicijnen, een tweede huwelijk en de geboorte van twee dochters, onderbrak Harpman gedurende twintig jaar haar literaire carrière om psychologie te gaan studeren, in analyse te gaan en uiteindelijk zelf psychoanalytica te worden. Sindsdien heeft ze een praktijk in Brussel en is ze nog steeds bijna dagelijks met haar patiënten bezig.  
Na een periode van bijna twintig jaar stilte op het literaire vlak, nam ze het schrijven weer op, vertelt Harpman in haar woning in Brussel. “Eerst had ik niets te vertellen. Daarna is het weer begonnen, gewoon vanzelf, op een avond tijdens een vakantie. Ik dacht dat het de volgende dag wel weer over zou zijn, maar ik ben doorgegaan met schrijven.”   
Inmiddels heeft ze zeventien romans op haar naam staan, waaronder Het geluk in het kwade, Het strand van Oostende en Orlanda, dat in 1996 met de prix Médicis bekroond werd.
Harpman wordt mateloos gefascineerd door het functioneren van de menselijke geest. Als psychoanalytica bestudeert zij deze in de verhalen van haar cliënten. Als romanschrijfster laat zij haar verbeeldingskracht samenvloeien met haar nieuwsgierigheid naar de kronkels van de psyche en plaatst zij haar personages, niet zonder humor, in de meest vreemdsoortige situaties. Vervolgens kijkt zij – geïnteresseerd en geamuseerd – toe hoe ze zich gedragen.  
“Psychoanalyse en literatuur, het zijn voor mij de twee benen van een stemvork, zegt Harpman. ‘Je tikt tegen de één en de andere trilt mee. De één zet de ander in beweging. Toch zijn ze op een bepaalde manier onafhankelijk. Soms begrijp ik patiënten omdat ik al geschreven heb over de dingen die zij vertellen. Het is altijd een kwestie van gevoelens onder woorden brengen. Ik kan mijn personages laten voelen wat ik wil. Maar met mijn eerste boeken heb ik ervaren, dat de mensen niet werkelijk lazen wat ik had geschreven. Ze lazen een boek dat ze in hun hoofd hadden, dat misschien wel enig verband had met wat ik had opgeschreven, maar ze lazen het mijne niet echt. Daar werd ik toen gek van. Nu kan het me niet schelen, want ik heb dat andere gebied waarin ik mensen precies kan vertellen wat ik zelf wil dat ze horen. Dat stelt me in staat rustig te accepteren dat mensen die mijn boeken lezen, iets ander lezen. Nu vind ik dat ze dat recht hebben.” 

Ideaal als kado - cadeau of voor jezelf